طراحی رابط کاربری UI و تجربه کاربری UX دو موضوع بسیار مهم در دنیای وب و طرای وبسایت میباشد. به طور کلی بسیاری از افراد هیچ اطلاعی درباره UI و UX ندارند. همین موضوع باعث می‌شوند نتوانند استراتژی مناسبی را برای جذب مخاطب از طریق فضای سایتشان، بکار گیرند. اگر قصد طراحی و یا باز طراحی سایت خودتان را داشته باشید، حتما به این دو اصلاح برخورده‌اید. در صورتی که با مفهوم و تفاوت آنها آشنایی ندارد، پس لازم است پیش از تصمیم نهایی، این مقاله را تا انتها مطالعه نمایید.
هر دو عامل رابط و تجربه کاربری برای رسیدن به هدف و محصول نهایی مورد نظر، در طراحی الزامی بوده و باید بایکدیگر تعامل و همکاری داشته باشند. اما دقت داشته باشید که ما ذکر کردیم تعامل. پس درنتیجه این دو تفاوت ها و ضعف هایی دارند که تنها در کنار یکدیگر برطرف می‌شوند.
UI بیشتر نزدیک به شناختی است که ما از طراحی گرافیک داریم، گرچه وظایف بیشتر و پیچیده‌تری دارد. اما درحالی که UX موضوعی تحلیلی و تکنیکال میباشد. برای درک آسان تر و سریع تر این موضوع بدن انسان را تصور کنید. کدها همان استخوان های بدن می‌باشند که وظیفه آنها شکل دادن به بدن است. طراحی تجربه کاربری نماینگر اندام ها میباشد که ورودی های بدن انسان را برای بقا اندازه گیری و بهینه سازی می‌کنند. طراحی رابط کاربری نیز مانند نمای بیرونی بدن نظیر احساسات و عکس العمل ها و به طور کلی آنچه از بیرون دیده می‌شود، است.
در نتیجه با توجه به مثال بالا می‌توان عنوان کرد که تجربه کاربری بدون رابط کاربری مانند یک قالب مجسمه تو خالی است.
طراحی رابط کاربری UI
همانند طراحی تجربه کاربری که نقش مهمی را اعمال می‌کرد، طراحی رابط کاربری نیز نقشی چند وجهی و چالش برانگیزی را دارا میباشد. UI مسئول تبدیل محتوا، طرح و ظاهر یک محصول به تجربه ای جذاب برای کاربر می باشد.
رابط کاربری برخلاف تجربه کاربری مفهومی کاملا دیجیتال دارد. وجود UI برای برند سازی و اعتماد کاربران نسبت به برند بسیار ضروری و مهم میباشد. البته باید اشاره کرد که ارتقا حس ناشی از برند و اعتماد به برند وطیفه اصلی UI یا همان طراح رابط کاربری نیست. اما طراحی رابط کاربری محصولات برند بر این دو موضوع تاثیرگذار است.
از دیگر وظایف رابط کاربری، پیاده سازی طراحی به کمک یک توسعه دهنده میباشد. در گذشته تفاوتی میان UI و توسعه دهنده وجود نداشت اما امروزه طراح وب (کد نویس) به عنوان طراح رابط کاربری شناخته می‌شود. اما طراحی تجربه کاربری نیازی به کدنویسی ندارد. UI امری است که بر پایه ساخت رابط کاربری هایی جذاب با گذر زمان تکیه دارد و با گذشت زمان دچار تکامل و تغییر می‌شود.
به طور کلی می‌توان گفت طراحی UI سه بخش از محصول را شامل می‌شود:
- Sense: شامل کنش و واکنش محصول در رابطه با ورودی کاربر و یا محیط های نمایش متفاوت است.
- Skin : شامل نمایش بصری و گرافیکی محصول است.
- Makeup : شامل دستورالعمل ها و نکات و راهنماهایی است که کمک می کند کاربر تجربه بهتری داشته باشد.
طراحی تجربه کاربری UX
بر اساس تعریفی که در سایت های نسبتا مرجع آمده است، طراحی تجربه کاربر (UXD یا UED) فرایند بهبود رضایت مشتری و وفاداری او با بهبود قابلیت استفاده، سهولت استفاده و لذت های ارائه شده در تعامل بین مشتری و محصول است. به احتمال زیاد این تعریف برای شما کاملا گنگ و نامفهوم تلقی شود، خصوصا زمانی که هیچ اشاره‌ای نیز به تکنولوژی و مفاهیم دیجیتال در تعریف بالا گفته نشده است.
برخلاف طراحی رابط کاربری، UX یک مفهوم غیر دیجیتال و مرتبط با علوم شناختی دارد اما بیشتر در حوزه دیجیتال مارکتینگ تعریف و به کار گرفته می‌شود. طراحی تجربه کاربری باید در فرآیندهای تحقیق، ارزیابی، توسعه، محتوا و نمونه سازی برای ارزیابی کیفیت محصول بطور فعال درگیر باشد. درواقع تجربه کاربری به مجموعه فرآیندهایی گفته می شود که به منظور رضایت و آسانی کاربر هنگام استفاده از سایت اعمال می‌گردد تا بواسته آن تعهد و وابستگی کاربر نسبت به سایت ایجاد شود.
تعامل طراحی UI و UX
رابط کاربری UI و تجربه کاربری UX همانطور که در ابتدای متن نیز گفته شده باید با یکدیگر تعامل داشته باشند. درواقع این دو مکمل یکدیگر هستند و دیگری بدون آن یکی، معنا و کاربردی ندارد. هر دوی آنها در محصول برای ایجاد تجربه ای دلنشین برای کاربر ضروری اند و نمی‌توان یکی را بر دیگری ارجح دانست. درست مانند مثالی که زده شد، یک انسان بدون دستگاه ها، استخوان ها و فرایند های داخلی بدنش نمی تواند زنده باشد؛ یا بلعکس.
یکی از طراحان و کارشناسان مطرح دنیای دیجیتا در رابطه با تفاوت UI و UX چنین ذکر کرده است که:
«چیزی که عالی به نظر می‌رسد اما کار کردن با آن دشوار است نمایانگر UI خوب و UX ضعیف است، و برخلاف آن چیزی که کارکردن با آن ساده است و ظاهری بد دارد، نمایانگر UX خوب و UI ضعیف است.»